«ΘΕΟΦΑΓΙΑ. ΠΡΩΤΟΓΕΝΗΣ ΚΑΙ ΜΕΤΑΦΟΡΙΚΗ ΣΤΟΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ»
ΤΩΝ ΝΙΚΟΛΑΪΔΗ Ν. – ΣΑΒΒΟΠΟΥΛΟΥ Σ. – ΝΙΚΟΛΑΪΔΗ Γ.
Φεβρουάριος 2024
“Με καταλάβατε πολύ αργά. Όταν έπρεπε δε με αναγνωρίσατε”, ιδού η σπαρακτική αναφορά του ανατόμου των ψυχών Ευριπίδη στις Βάκχες του απευθυνόμενος στους απανταχού περφεξιονιστές οι οποίοι αποκηρύσσοντας την λιβιδινική άρδευση του Διονύσου (το πάθος και τα πάθη) διαπράττουν Ύβρη επισύροντας τη Νέμεση του Θεού, την ασθένεια εν τέλει: ο Πενθέας, ο άσπιλος και άμωμος Βασιλάς των Θηβών κατασπαράζεται από τις μαινάδες του Βάκχου, από την ίδια τη μητέρα του Αγαύη.
Στη Φιλομυθία του Φλεβάρη συνδεθήκαμε, συγκινηθήκαμε και διευρύναμε τη σκέψη μας με τη διαμεσολάβηση ενός σπάνιου εγχείρηματος ζεύξης της μυθολογίας με την ψυχανάλυση, υπό τον πρωτότυπο τίτλο “Θεοφαγία. Πρωτογενής και Μεταφορική Στοματικότητα” των Ν. Νικολαΐδη, Σ. Σαββόπουλου, Γκρατσιέλας Νικολαΐδη (1994).
Πολύ αργότερα, το 2017, σημείωνα με αφορμή ένα σχόλιό μου για την ταινία “Ο Μαύρος κύκνος” του Darren Aronofsky : “οι δύο εκφάνσεις της ζωής η απολλώνια και η διονυσιακή, η «φωτεινή» και η «σκοτεινή» πλευρά δεν δύνανται να συνυπάρχουν σε μια λειτουργική διαλεκτική μεταξύ τους, όπως το chiaro-scuro στην αναγεννησιακή ζωγραφική. Ο οργανισμός της πρωταγωνίστριας διχάζεται, με τον λευκό κύκνο να αναπαριστά το «υψηλό» και τον μαύρο το «ζοφερό» καθώς συμπυκνώνει τις ορμικές απαιτήσεις(επιθετικότητα και σεξουαλικότητα). Και είναι αναμενόμενο η επέλαση της ντροπής να κατακλύζει την Νίνα, κάθε φορά που «παρακάμπτει» τις έξωθεν αξίες προς όφελος των ατομικών επιλογών και των λάγνων επιθυμιών της”.
Σάββας Μπακιρτζόγλου Ψυχολόγος-Ψυχαναλυτής Πρόγραμμα Επέκεινα Ψυχαναλυτική Πράξη
