Η ΕΠΑΥΞΗΣΗ ΤΗΣ ΛΙΒΙΔΟΥΣ (ΤΗΣ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗΣ ΕΠΙΘΥΜΙΑΣ) ΣΤΟ ΠΕΝΘΟΣ ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΑ ΣΤΟ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΟ ΠΕΝΘΟΣ

Σάββας Μπακιρτζόγλου | Ψυχολόγος – Ψυχαναλυτής

H M.Klein βλέπει πίσω από τις τύψεις που στοιχειώνουν τον πενθούντα, ειδικότερα στο παθολογικό πένθος, ένα ασυνείδητο αίσθημα θριάμβου αυτού που μένει πίσω, επί του νεκρού. 

Tο 1922 ο Κ. Abraham αλληλογραφώντας με τον Freud υποστήριζε πως μια  αύξηση  της λιβιδινικής κατάστασης παρατηρείται όχι μόνο στους μελαγχολικούς (παθολογικό πένθος)  αλλά και σε πολλούς ανθρώπους οι οποίοι διέρχονται μέσα από μια περίοδο φυσιολογικού  πένθους, λίγο μετά απ’ αυτήν, και ότι αυτή η λιβιδινική έξαρση εκδηλώνεται με μια αύξηση της σεξουαλικής ανάγκης οδηγώντας μάλιστα συχνά, λίγο μετά τον θάνατο του αγαπώμενου, στην σύλληψη ενός παιδιού…..

Η αύξηση της λιβιδούς μετά την απώλεια θα ήταν, κατά τον Abraham, απολύτως ανάλογη με το μανιακό όργιο, στο οποίο ο Freud αναφέρεται στο έργο του «Η ψυχολογία των μαζών» και αφορά στο γλέντι που έστησαν τα αδέρφια της πρωτόγονης ορδής μετά τη διάπραξη του φόνου του Πατέρα τους, για να του υφαρπάξουν την εξουσία. Η Μ. Torok (1996), αναφέρεται στην ντροπή την οποία βιώνουν όσοι   ομολογούν μια τέτοια λιβιδινική έξαρση (σεξουαλική όρεξη) με αφορμή την απώλεια του αντικειμένου…

Οι Ν. Abraham και Μ. Τοrok (1996), διατείνονται ότι η αιτία του παθολογικού πένθους δεν είναι η λύπη προερχόμενη από την απώλεια του αντικειμένου αυτή καθαυτή, αλλά το αίσθημα ενός ανεπανόρθωτου αμαρτήματος: του αμαρτήματος της κατακυρίευσης του πενθούντος αντικειμένου από την επιθυμία, του ξαφνιάσματός του από το λιβιδινικό ξεχείλισμα την ακαταλληλότερη στιγμή, την ώρα ακριβώς όπου θα όφειλε να υποφέρει και να παραδίνεται στην απελπισία. Οι συγγραφείς αναγνωρίζουν μια οικουμενικότητα στο φαινόμενο μιας έστω μικρής αύξησης της λιβιδούς επερχομένης μετά το θάνατο του αντικειμένου, ακόμα και σε συνθήκες φυσιολογικού πένθους…

Οι Abraham και Τοrok (1996) βλέπουν στην λιβιδινική έξαρση που επισυμβαίνει στην απώλεια, μια απόπειρα ενδοβολής στο έπακρο (in extremis), εν είδει ερωτικής πραγμάτωσης με το αντικείμενο: η λιβιδώς αναβλύζει σαν ένα παροξυσμικό κύμα αδιαφορώντας για την απώθηση της επιθυμίας. Το υποκείμενο ξαφνιάζεται απόλυτα από την ανάδυση αυτής της λιβιδινικής πλημμυρίδας,  αποποιούμενος ταυτόχρονα την ευθύνη και την ενοχή της:  « …αυτό συνέβη εν τη απουσία μου…δεν το ήθελα…δεν είναι πράγματα αυτά για μένα…»….

 Κλινικό παράδειγμα: «Βγαίνοντας από τη συνεδρία ήμουν ταραγμένος. Κλαψούριζα. Δεν γνωρίζω τι ήταν αυτό για το οποίο έκλαιγα. Νομίζω ότι έθαψα την μητέρα μου… υπάρχει κάτι το μυστηριώδες. Αυτή επί θύραις θανάτου, και εγώ δυσκολεύομαι να το πώ… πόθοι,  ναι, σαρκικοί πόθοι με κατακυρίευσαν κυριολεκτικά». (Μ.Τorok –N. Abraham (“L’ecorceetlenoyau”, σελ. 243).

 Αν τα βάσανα του πενθούντος εαυτού δεν υποχωρούν, παρά την επίμονη οδύνη,  αυτό αποτελεί ένδειξη ότι είναι μέσω αυτών που ξαναζωντανεύει και ικανοποιείται η επιθυμία απέναντι στο αντικείμενο

Στο πένθος η οδύνη της αυτομομφής (ειδικότερα στη μελαγχολία), μας τοποθετεί στον χώρο του θόλου όπου κείται η θαμμένη επιθυμία, o αναλυτής μπορεί να προχωρήσει σε μια εκταφή….Είναι ταυτόχρονα μορφοποιός και δικαστής στο επάγγελμα: καλείται από την οδύνη του πένθους να ξεσκεπάσει το «έγκλημα» της απώθησης και να αναγνωρίσει το θύμα,  άλλως ειπείν να αποκαλύψει την οργασμική στιγμή η οποία βιώνεται κατά τον θάνατο του αντικειμένου. 

Μπακιρτζόγλου «Bλέπω τα δάκρυά σου» θλίβομαι, μπορώ να ζήσω σ. 16-49

https://www.epekeina.gr/a_files/2016/ApoleiaAntikeim.pdf ) 

ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΝΕΑ