Η ΕΠΙΣΦΑΛΕΙΑ ΤΗΣ ΑΓΑΠΗΣ

Σάββας Μπακιρτζόγλου | Ψυχολόγος – Ψυχαναλυτής

Οι ναρκισσιστικά εύθραυστοι οργανισμοί (ναρκισσιστικές ανεπάρκειες),  αν και χρειάζονται απελπισμένα μια ανθρώπινη σχέση,   δεν την αποτολμούν  καθώς  οι φόβοι  τους εμποδίζουν να εμπιστευτούν  και να αγαπήσουν. Το ψυχικό τους όργανο για να αποφύγει την πληθώρα των διεγέρσεων και των ερεθισμών της ανθρώπινης επαφής, οδεύει προς ένα μετριασμό ή μηδενισμό τους, καταφεύγοντας σε κινήσεις μαζικών αποεπενδύσεων του εγώ και του αντικειμένου (Δημόπουλος 2013). Είναι σα να αναζητούν την ηρεμία της νιρβάνα (Freud 1920), την πλήρη ακινησία (αποαντικειμενοποιούσα λειτουργία ή αρνητικός ναρκισσισμός κατά Green 1998).

Σε αυτές τις περιπτώσεις το  υποκείμενο   απειλείται από αφανισμό και από το αίσθημα  ότι η ψυχική εγγύτητα με τον άλλον θα το κατακλύσει,  οπότε ταλαντεύεται   μεταξύ  αντικειμενοτρόπων  και εαυτοτρόπων τάσεων (δίπολο  ετερόφυλων και αυτόφυλων προσανατολισμών, στον Mέντζο 1999): γίνεται ντροπαλό, ακοινώνητο, αποκομμένο, σεξουαλικά ανίκανο,  κατασταλμένο, εμφανίζοντας μια σχιζοειδική απομόνωση και απελπισία εν είδει  αποσυρμένου βρεφικού Εγώ. Αναζητά διαρκώς την ιδανική ψυχική απόσταση από τον αντικείμενο που τον προστατεύει από  την απειλή της εισβολής του άλλου αλλά και από αυτήν της   οριστικής του απώλειας. Η τελευταία  ωστόσο συνδέεται άρρηκτα   με την επιθυμία εγκατάλειψης του άλλου, προκειμένου να καταφύγει σε μια μυθική αυτάρκεια  που θα το απελευθερώσει απ’όλες τις διακυμάνσεις στις οποίες το υποβάλει  η ετερότητα και οι οποίες δεν του εξασφαλίζουν καμιά βεβαιότητα και σταθερότητα στη σχέση μαζί του. Εν τέλει η αγάπη είναι  επισφαλής, το μίσος πάντα σίγουρο… Πίσω από τη  ναρκισσιστική αδιαφορία, την  ψυχρότητα και την ακαμψία σοβεί η «πείνα» του υποκειμένου  για διεγέρσεις (σχέσεις) τις οποίες  ασυνείδητα  αναζητά,  μια κρυφή επιθυμία του  να κυριευθεί εξ’ ολοκλήρου από τον  άλλο, όχι μόνο να γίνει ένα με το αντικείμενο αλλά και  να περιοριστεί στην απόλυτη παθητικότητα, εκείνη που έχει το μικρό στην αγκαλιά της μητέρας του. Αυτό θα σήμαινε εξίσου την πρόθεση εισβολής στη μητέρα, την επιθυμία  να  κατέχει ολοκληρωτικά  το σώμα και το πνεύμα της (Κernberg 1995).

ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΝΕΑ