Σάββας Μπακιρτζόγλου Ψυχολόγος-ψυχαναλυτής
Μέσα σ’ ένα κλίμα φεουδαρχικού ακαδημαϊσμού ο S. Freud (1908), χρησιμοποίησε τον μύθο του Οιδίποδα που τόσο οδυνηρά εκφράζει το νόημα του ελληνικού παράλογου, για να δημιουργήσει ένα σύμβολο και μια μεταφορά της ενδοσκόπησης.
Η συνάντηση του ανθρώπου με τον εαυτόν του συντελεί στο να εμφανίζονται οι πιο γόνιμες και ευφάνταστες δυνάμεις. Ο Οιδίπους, όπως και ο προφήτης, θυσιάζει την όραση για να κοιτάζει μέσα του (θέαση του ασυνείδητου).
ΟEliasCanetti άλλωστε, στο κορυφαίο έργο του “Αutodafe”(1987), σημειώνει ότι το προεξάρχον όργανο της εμπειρίας δεν είναι η όραση-η προνομιούχα αίσθηση η οποία από τον Αριστοτέλη και εντεύθεν αποτελεί το κατ’ εξοχήν κανονιστικό όργανο του δυτικού πολιτισμού-αλλά μάλλον η ακοή και η όσφρηση, εκφράσεις της αισθητηριακής αμεσότητας του κορμιού, της σωματικότητας και του ζωώδους.
Όταν ο Οιδίποδας τυφλώνεται αχρηστεύει το εξωτερικό αντιληπτικό του όργανο, οπότε το ψυχικό όργανο δέχεται περιορισμένα εξωτερικά ερεθίσματα. Τότε μπορεί πλέον ελεύθερα να επεξεργάζεται την εσωτερική πραγματικότητα της μητέρας του Ιοκάστης. Tοαχρηστευμένο αισθητηριακό όργανο δρα ως μια οθόνη πάνω στην οποία μορφοποιείται η Ιοκάστη, είναι η αναδόμηση ενός αναπαραστασιακού χώρου.
Παρομοίως, καθώς κοιμόμαστε με κλειστά μάτια αρνητικοποιούμε οποιαδήποτε εξωτερική διέγερση και τότε μόνον δυνάμεθα να ονειρευόμαστε, έχοντας πρόσβαση στο περιεχόμενο του ασυνειδήτου, στις δραματοποιήσεις ή «ταινίες» μικρού μήκους της ψυχικής μας πραγματικότητας. Το έκδηλο περιεχόμενο του ονείρου προβάλλεται επί μιας επιφάνειας η οποία συνιστά το άσπρο φόντο, παρόν στο όνειρο ακόμα και όταν δεν το βλέπουμε(B.D. Lewin 1949). Η οθόνη, το λευκό του ονείρου, συνδέεται με τον μαστό της μητέρας και αναπαριστά την επιθυμία του οργανισμού να βυθιστεί σε έναν ύπνο χωρίς έξωθεν διεγέρσεις, μετά την ικανοποίηση της στοματικής επιθυμίας (χορτασμός). Όταν αποκοιμιόμαστε το μητρικό στήθος επιπεδώνεται ή τείνει να γίνει επίπεδο. Είναι το «λευκό πανί» όπου παίζεται η ονειρική εικονοποιία. Kατά την αφύπνιση η οθόνη του ονείρου εξαφανίζεται.